◄ سخنانی که در صورت تداوم بار می دهد

یک نکته را بگویم، مدتهاست شان شهروندان در نظام سیاست گذاری ایران به کالا تقلیل پیدا کرده است و روح و جان آنان مطمح نظر نیست. نمونه بارز آن طرح مسکن مهر است.

هنوز هم جامعه اندیشه ورز ایران به دلیل های مختلف به سلب آزادی و حق انتخاب شهروندان در برابر اقدامات به ظاهر خیرخواهانه و در باطن بی اعتبار کننده هویت شهروندی عکس العمل نشان نمی دهد. نمونه ی آن تداوم توزیع یارانه و یا فروش قانون به منظور انجام کار خیر است یا نمونه دیگر آن احداث بیمارستان در شمال اتوبان همت به سمت کرج است که با هیچ ضابطه ای سازگار نیست ولی با شدت در حال اجراست و حتما با افتخار پس از تکمیل افتتاح خواهد شد.

دوست عزیز. من با شما کاملا هم عقیده هستم که اجتماع محله ای پس از خانواده کوچکترین واحد سازمان اجتماعی است که هویت شهروندان را شکل می دهد. برای نظام مدیریت شهریِ مبتنی بر سوداگری که مدتی است بر شهرسازی ایران مستولی شده تنها چیزی که ارزش ندارد حقوق شهروندان و حرمت حریم آنان است. ولی مشکل این است که هنوز هم در عمل این طرز تفکر طرفداران جدی دارد و انگاره حاکم بر شهرسازی ایران است و تا کوچکترین فرصتی پیدا کند سر بر می آورد و بساط خود را گسترش می دهد. هنوز هم ایده پرطرفدار؛ تخریب محلات، ساخت برج های بی هویت و برباد دادن هویت ایران شهری است.

نکته مهم این است که تغییر یک انگاره در سطح جامه با دستور اداری صورت نمی گیرد. ما نیاز به اجماع و جنگ با مفت سواران سیاسی و اقتصادی داریم. جنگ با گروه اول چه بسا سخت تر از جنگ با گروه دوم است. من چه در دوره پیشن وزارتم و چه در این دوره، سیاستِ بازآفرینی شهری را بر حول محور اندیشه فرهنگ و تمدن ایران شهری به عنوان سیاست محوری قرار دادم و ضمن جنگ با سوداگری، بی انضباطی شهری و شهرفروشی، خلق دوباره شهر ایرانی را سرلوحه فعالیت وزارتخانه ساختم. در این راستا بی گمان توجه به عناصر شکل گیری محله نقش بنیادین ایفا می کنند. ولی دوست عزیز، این موضوع نیازمند اجماع ملی و پذیرش مخاطره رویارویی با گروه های پرقدرت است.

هنوز بسیاری از شهرداری ها تا حد زیادی حیاط خلوت گروه های قدرت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هستند و تغییر اوضاع نیازمند درک صحیح از شرایط اجتماعی و اقتصادی ایران و سپس اراده ملی جهت مقابله با کژتابی هاست. از این رواست که از گفتگو در این باره در هر سطحی استقبال می کنم.  

می دانم از سخن بی عمل ناخشنود هستید که شاعر گفت: دو صد گفته چون نیم کردار نیست. در عین حال حضرت فرمود: سرعت گرفتن رهروِ در بی راهه صرفا او را از مقصد بیشتر دور می سازد. بنابراین، عمل بی اندیشه نیز نه تنها هیچ فضیلتی ندارد که منجر به اتلاف و ضایع شدن منابع ملی می شود.

اگر به رویکرد بکارگرفته شده در وزارتخانه در این دوره نگاهی بیندازید، خواهید دید که تا چه حد کوشیده ام که فرهنگ سازمانی وزارت راه وشهرسازی را تغییر دهم و تا چه حد به وزارتخانه ای که صرفا فیزیک و کالبد دستور کار آن بوده است، مفهومِ اجتماعی شهروندی را  تزریق کنم. به نحویکه در حال حاضر توجه به مفهوم #حقوق_شهروندی و #شهروند_محوری تبدیل به یک مفهوم اساسی و رایج دراین وزارتخانه شده است.

بپذیرید که جامعه ما بسیار بیش از این نیازمند گفتگوی اجتماعی در باره مفاهیم بنیادین است و هنوز باید با هم سخن بگوییم و از سخن گفتن با یکدیگر خسته نشویم. ما هنوز در باره مفاهیمی چون شهر، شهروند، ایران، توسعه، تجدد، ایرانی، اسلامی، و... اجماع حداقلی نداریم. پس با هم سخن بگوییم.