◄ سستی مصوبه سهم بهینه در مورد واگذاری لکوموتیوهای راه آهن

رهبر معظم انقلاب در دیدار با نمایندگان مجلس خبرگان رهبری در 4 اسفند 1401: از شبهه هم نباید رنجید و همچنان که مرحوم شهید مطهری خودش شبهه و پاسخ آنرا کشف می کرد، ... شبهه ما را وادار می کند بیشتر فکر کنیم، بیشتر مطالعه کنیم، بیشتر مراجعه کنیم، بیشتر مشورت کنیم، بیشتر از کسی که بیش از ما می فهمد سوال کنیم ... مراقب باشیم حرف سست نزنیم.

و در دیدار تولیدکنندگان، 4001110 فرمودند: عامل اصلی این مشکلات، صِرف تحریم نیست بلکه تصمیم گیری های غلط ... .

شناسایی ضعف ها و تصمیمات غلط و حرف های سست مورد اشاره را باید گام نخست تشخیص بیماری و درمان برای جهش ریلی در نظر گرفت، برخی از این ضعف ها در گزارشات مشاوران داخلی و خارجی مانند رولندبرگر ارزیابی و با چند کشور مقایسه شده است.

• شورای عالی اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ 18/7/1388، بنا به پیشنهاد مشترک وزارت راه و وزارت امور اقتصاد به استناد تبصره (2) بند (ب) ماده (3) قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم آیین نامه سهم بهینه بخش های دولتی و غیردولتی در فعالیت های راه و راه آهن را به شرح زیر تصویب نمود:

در فصل دوم: بخش راه آهن آیین نامه اجرایی سهم بهینه بخش های دولتی و غیر دولتی در فعالیت های راه و راه آهن چنین آمده: فهرست فعالیت های قابل واگذاری راه آهن به بخش غیر دولتی متضمن سهم این بخش در هر فعالیت (تین نیوز / کد خبر 235588)

1- انواع واگن های مسافری و خدماتی مربوط و راهبری قطارهای مسافری 100 درصد، (واگذاری کامل انجام شد، برخی رد دیون)

2- انواع واگن های باری و راهبری قطارهای باری 100% درصد، (واگذاری کامل انجام شد، غالبا شرکت های صاحب بار)

3- انواع لکوموتیو و خود کشنده ها و بهره برداری از آنها 100 درصدی، (واگذاری انجام نشده، خودکشش در مسافری واگذار شده)

5- مدیریت ترافیک و بهره برداری از شبکه خطوط ریلی 100 درصدی، (واگذاری انجام نشده)، کلیدی ترین بخش و محرک اصلی ...

9- ماشین آلات مکانیزه احداث، نگهداری و بازسازی خطوط و بهره برداری و نگهداری ازآنها 100 درصدی، (واگذاری انجام نشده)

ماده13- وزارت مزبور مکلف است ترتیبی اتخاذ ... برای فعالان این بخش نسبت به سایر شیوه های حمل و نقل دارای مزیت باشد.

اکنون با عدم تحقق قانون مدیریت سوخت سال 1386 (افزایش سهم بار و مسافر از 7 و 4 به 30 و 18 درصد) باید این پرسش را بررسی و مشخص نمود که آیا بند 3 آیین نامه مربوط به لکوموتیو با وجود سستی باید اجرا شود؟ برخی دلایل سستی مصوبه:

1. اغلب لکوموتیوهای وارداتی بخش خصوصی واقعی به صورت دست دوم و از نوع GT26 با فناوری 1960 و بسیار ارزان قیمت بود

2. با وجود دو مرحله افزایش کشش لکوموتیوهای مشابه در سال های 69 و 76، اقدامی برای افزایش کشش نگردید (تین نیوز/ کد خبر 158010)

3.  ناکامی واگذاری 50 لکوموتیو آلستوم برای بازسازی، بهره برداری و تملک (ROT) به بزرگترین شرکت فناور کشور (تین نیوز / کد خبر 257970)

4. ناتوانی راه آهن در پرداخت به موقع مطالبات شرکتهای پیمانکار و مالک لکوموتیو و انباشتگی طولانی مطالبات (تین نیوز/ کد خبر 259884)

5. کم توجهی به شاخص های قابلیت اعتماد ... (RAMS) در قراردادهای برون سپاری نگهداری و تعمیر لکوموتیو (تین 246471)

6. غفلت از ارتقای کارایی لکوموتیوهای قدیمی با وجود هزینه برای خرید و نصب تجهیزات MP در 75 دستگاه (تین نیوز / کد خبر 240255)

7. عدم ریشه یابی خرابی های لکوموتیو (RCA) با وجود نمونه های موفق سه دهه گذشته از دیگر ضعف های مغفول است (تین نیوز / کد خبر 221605)

8. آگاهی اندک و ناتوانی شرکت های خصوصی تعمیر لکوموتیو نیز از قابلیت اعتماد پایین ناوگان مربوطه پیداست (تین نیوز / کد خبر 251807)

9. پنهان کاری شرکت های خصوصی در مشارکت اطلاعات خرابی ها و تعمیرات لکوموتیو و عدم مطالبه راه آهن از آن (تین نیوز / کد خبر 257248)

10. تمایل شرکت های خصوصی به بالا نشان دادن هزینه نگهداری لکوموتیو به نهادهای نظارتی چون شورای رقابت (تین نیوز / کد خبر 248297) 

11. کم توجهی به گزینه های کم هزینه بازگرداندن لکوموتیوهای با توقف طولانی در مصوبه 22 خرداد 1402 (تین نیوز / کد خبر 257970)

12.  جوسازی و مانع تراشی شرکت های خصوصی در رویکرد برقی سازی که رافع غالب مشکلات است (تین نیوز / کد خبر 251167 و 246859)

 با کنکاش در نکات بالا در زمینه واگذاری لکوموتیوهای متوقف راه آهن به بخش خصوصی می توان به سستی مصوبه 18 مهر 88 پی برد و از فشار سیاسی موجود که به نابودی سرمایه اندک باقی مانده و ایست قلبی راه آهن منتج می گردد جلوگیری نمود.

* کارشناس حمل و نقل