◄ راهداران، پیش‌قراولان پیکار با حوادث غیرمترقبه
در پیکار موفق با حوادث غیرمترقبه چاره‌ای جز توجه و تجهیز راهداران این سربازان محروم و بی‌ادعا نداریم، هرچه در این بخش بکاریم، همان را درو می‌کنیم.
حمید نجف*: هرچند کشور پهناور ما از لحاظ آب‌وهوایی یکی از منحصربه‌فردترین کشورهای دنیا محسوب می‌شود که از نظر دمای هوا در زمستان گاهی میان گرم‌ترین و سردترین نقطه آن ۵۰ درجه سانتی‌گراد اختلاف وجود دارد، اما با وجود این از میان ۴۳ نوع بلایای طبیعی که در دنیا شناخته شده است، متأسفانه ۳۴ مورد آن شامل حال کشور ما می‌شود.
بلایی همچون زلزله، سیل، بهمن، توفان، رانش زمین، ریزش کوه و... حوادث غیرمترقبه‌ای که می‌طلبد با پیش‌بینی، برنامه‌ریزی، نظارت و در نهایت سرمایه‌گذاری و اقدام برای کاهش یا به‌حداقل رساندن خسارت‌های احتمالی آن اقدام کنیم. شاید یکی از اهدافی که در تشکیل ستاد بحران تأثیر مستقیم داشت، فراوانی ریزودرشت همین حوادث طبیعی غیرمترقبه بود، بلایایی که در همه‌جای پهنه وسیع کشور حضور دارد.
کشورهای پیشرفته معمولاً برای به‌حداقل رساندن خسارات مالی و جانی این‌گونه بلایا دو اقدام جدی را همواره مد نظر قرار می‌دهند، اقدامات پیشگیرانه که خود شامل دو بخش آموزشی، پژوهشی و تحقیقاتی است و دیگری عملیات عمرانی در زمینه‌های استحکام بنا، پل‌ها، تأسیسات و سایر سازه‌های عمرانی است. اقدام دیگر، مربوط به چگونگی عملیات امدادی بعد از حادثه است، عملیاتی که البته درصد موفقیت آن به میزان توجه مدیران نسبت به اقدامات اولیه و پیشگیرانه برمی‌گردد. در عملیات امدادی یکی از بخش‌هایی که وجودش بسیار حیاتی و مهم تلقی می‌شود و در حقیقت می‌توان به‌نوعی آن را پیش‌قراول اصلی عملیات نامید، راهداران جان‌برکفی هستند که در همان لحظات اولیه به بازکردن معابر و راه‌ها می‌پردازند.
هرچند در حوادث معمولاً بخش امداد هوایی هم به‌سرعت فعال می‌شود، عملیات نجات اصلی و همگانی در حقیقت زمانی آغاز می‌شود که راه‌ها به‌عنوان شریان‌های حیاتی هموار باشد، راه‌هایی که در این‌گونه مواقع گره کور آن معمولاً به دست سربازان گمنام جاده‌های کشور، یعنی راهداران تلاشگر، باز می‌شود. در حقیقت راهداری جایی است که شاید بتوان آن را به‌نوعی پراهمیت‌ترین بخش امدادی کشور هم تلقی کرد، بخشی که در برنامه‌ریزی‌های کلان ستادهای بحران و همچنین پیش‌بینی‌ها باید مورد توجه جدی و ویژه دولتمردان و نمایندگان محترم مجلس قرار بگیرد، بخشی که بدون تعارف میزان موفقیت یک عملیات امداد و نجات در هر حادثه‌ای به تلاش آن بستگی خواهد داشت.
حال میزان توجه ما در عمل به این بخش حیاتی و تأثیرگذار چگونه است؟ با اینکه به اهمیت کار این بخش باور داریم، اما در جریان برنامه‌ریزی‌ها و تخصیص بودجه معمولاً نسبت به آن بی‌توجه و کم‌لطفیم، بخشی که گاهی با بی‌انصافی، فقط در فصل بارش نزولات آسمانی و با دست خالی و ابزار ابتدایی از آن توقع معجزه داریم. و کلام آخر در پیکار موفق با حوادث غیرمترقبه چاره‌ای جز توجه و تجهیز راهداران این سربازان محروم و بی‌ادعا نداریم، هرچه در این بخش بکاریم، همان را درو می‌کنیم.
*کارشناس حمل و نقل
