کاهش نرخ سود بانکی به نفع رونق تولید است؟
اقتصاددانان و کارشناسان مسائل بانکی، اقدام بانک مرکزی در کاهش نرخ سود سپرده ها را در بهترین حالت خطای سهوی توصیف می کنند.
رئیس اسبق بانک مرکزی در برنامه تیتر امشب شبکه خبر سیما با بیان اینکه فعالیت بانکداری بدون ربا از موضوعات تاکید شده در قانون اساسی است، اقدام بانک مرکزی در تعیین نرخ سود ۱۵ درصد برای سپرده ھا را خطایی خسارت زا دانست و گفت: طبق قانون، سودی که به سپرده ھا پرداخت می شود باید کمتر از عایدی بانک ھا از این منابع باشد اما ھمین نرخ ۱۵ درصد با توجه به تورم و شرایط دیگر بیشتر از سودی است که بانک ھا کسب می کنند.
به گزارش صداوسیما، طهماسب مظاهری، افزود: در شرایط فعلی، بانک ھا از بازار سود ۱۵ درصد به دست نمی آورند و اگر طبق ضوابط این رقم را پرداخت کنند، ترازنامه آنھا منفی می شود و این بزرگترین خسارتی است که به نظام بانکداری وارد می شود.
وزیر اسبق امور اقتصاد و دارایی با بیان اینکه سود سپرده ھا در اصل باید بر عھده بانک ھا و بر اساس سودی که از منابع کسب می کنند، گذاشته شود، افزود: بانک مرکزی چنانچه تصمیم به تعیین نرخ سود سپرده ھا می گیرد، می بایست عددی می گذاشت که بانک ھا آن را طبق ضوابط به دست آورند، اما رقم فعلی از سودی که بانک ھا کسب می کنند بیشتر است و آنھا باید چیزی ھم روی عایدی ھای قانونی خود بگذارند و به سپرده گذاران بدھند.
مظاھری تصریح کرد با تعیین نرخ سود ۱۵ درصد ترازنامه بانک ھا در سال ۹۶ ھم منفی خواھد شد. این اقتصاددان خطای دیگر شورای پول و اعتبار در این زمینه را تعیین مھلت ۱۱ یا ۱۲ روزه برای کاھش نرخ سود عنوان کرد و گفت: تعیین این مھلت باعث شد بانک ھا حتی در روزھای تعطیل ھم باز باشند و با راھکارھایی این قانون را خنثی کنند. بسیاری از بانک ھا برای اینکه منابع را از دست ندھند و مردم پولشان را خارج نکنند، راھی برای بدل زدن انتخاب کردند.
مظاهری ادامه داد: سومین اشکال، تشدید شائبه ربوی بودن سودهاست. بانک ها برای پرداخت این سود روش های پرداخت راطوری انجام می دهند که شائبه ربوی بودن تشدید می شود و این درحالی است که هنوز هم مراجع دینی ما در ربوی بودن روشهای بانکداری فعلی اشکال می بینند.
رئیس اسبق بانک مرکزی تصریح کرد: وقتی یک بانک در شرایط تورمیِ ۱۰ درصد مجبور است سود ۱۵ درصدی بدهد، ناچار است باروش های عجیب و غریب از تسهیلات گیرندگان پول بگیرد.
مظاهری موثر بودن کاهش نرخ سود سپرده ها در رونق اقتصادی و سرازیر شدن سرمایه های مردم به بازار تولید و اشتغال را زیرسوال برد و گفت: اگر بانک مرکزی دنبال این است که با این کار انگیزه مردم برای سرمایه گذاری در کسب و کار و تولید افزایش یابد، بازهم رقم ۱۵ درصد بیشتر از آن است که این انگیزه را ایجاد کند.
او افزود: سود ۱۵ درصدِ بدون ریسک، بدون زحمت و نقد شونده به مراتب جذابتر از سود سرمایه گذاری در تولید است و بانک مرکزی بایستی در سیاستگذاری های خود تجدیدنظر کند.
مظاهری تصریح کرد: اگر نظارت جدی نباشد، همین رقم نیز اجرا نخواهد شد و بانک های خوبی که مدیران منظم و منضبط دارندمتضرر شده و بانک های بد با عملکرد ناسالم منتفع می شوند.
رئیس اسبق بانک مرکزی با بیان اینکه با همه این احوال، سود ۱۲ درصد مناسب تر است، گفت: واقعیت این است که مردم می بیننددر شرایط فعلی سود ۳۰ درصد از بازار خصوصی در نمی آید و طبیعتا به این سود بدون مالیات و مطمئن روی می آورند.
مظاهری در پایان سخنانش انتشار اوراق خزانه را یکی دیگر از صدمات جدی بانکداری عنوان کرد و گفت: این اقدام غیر از اینکه بهسیاست های پولی صدمه جدی زد و حتی مسئولان و وزیر وقت در حد مقدور آن را مطرح کردند، باعث شد در محاسبات ملی این تصورِ اشتباه ایجاد شود که فعالیت های واسطه گری پولی و مالی ۳۰ تا ۳۵ درصد رشد کرده و بدتر اینکه آن را به حساب رشد تولید ناخالص ملی گذاشتند.
مظاهری گفت: با همه خسارت هایی که انتشار اوراق خزانه داشت، باعث شد آقای روحانی بگوید رشد تولید ناخالص ما در ۳ ماهه نخست سال ۹۶ از ۳ درصد به ۷ درصد افزایش یافته است و این درحالی بود که بخش بزرگی از این سود بخاطر صدور این اوراق بود.
