◄ پندهایی از تاثیر توان لکوموتیو بر کشش مداوم/ مقایسه پنج لکوموتیو جنرال الکتریک

پس از ورود لکوموتیوهای U30C در سال 1371 و به کارگیری آنها با رویکرد حداکثر فشار مجاز، مشکلات آنها در دوران گارانتی آشکار شد که با اثبات قصور شرکت GE ورود سری اول متوقف و مذاکرات برای مشخصات سری دوم آغاز گردید که منتج به ورود نوع C30-7 گردید، با همان موتور 12 سیلندر 3300 اسب ولی قابلیت کشش بار 2800 تن در فراز 10 در هزار.

با وجود یکسان بودن قدرت موتورها، سیستم کنترل لغزش و ضریب چسبندگی یکسان در این دو لکوموتیو، داشتن تراکشن موتور و ژنراتور قوی تر لکوموتیو دوم در کنار بار محوری اندکی بیشتر (22 تن به جای 20 تن)، سبب این تفاوت 40 درصدی قابلیت کشش در آن هنگام شد که اکنون با کاهش دادن بار لکوموتیوهای اولیه از 2000 به 1600 تن، برتری لکوموتیو دوم به 75 درصد افزایش یافته و با وجود عمر نسبتا بالا یکی از موفق ترین لکوموتیوهای را ه آهن محسوب می گردد. (تین نیوز / کد خبر 233071)

در این یادداشت دو لکوموتیو خریداری شده 3000 اسب از جنرال الکتریک که مشخصات اولیه آن توانایی کشش 1000 تن بار بوده مقایسه شد که سبب جدال فنی بین راه آهن و سازنده پس از بروز مشکلات نمونه اول گردید (تین نیوز / کد خبر 246781 و 248023).

تحلیل چالش ها زمینه ساز اتخاذ راهبرد جدیدی در تدوین مشخصات لکوموتیو جدید 4000 اسب شد که این موضوع در یاداشتی در تاریخ  940821 در تین نیوز منتشر و بیان شده است: برای پرهیز از این ضعف متداول در اوایل دهه 70 رویکرد استفاده از طرح لکوموتیوهای داخلی آمریکا (Domestic) به جای انواع صادراتی اتخاذ شد که در این راستا لکوموتیوهای جی ام SD70i و جی ای C40-8 با توان 4000 اسب بخار، بار محوری 25 تن و قواره (گاباری) بزرگ انتخاب و پیشنهادات فنی از شرکت های سازنده دریافت گردید.

لکوموتیوهای پیشنهادی شرکت جنرال الکتریک از نوع C40-8 بود که تراکشن موتورهای آن با لکوموتیوهای C30-7 یکسان بود ولی به دلیل پذیرش گاباری بزرگ برای مسیر هرمزگان، بار محوری 25 تن و ضریب چسبندگی 28 تا 30، مشخصات آن به جز بار محوری کاملا مشابه انواع لکوموتیو مورد استفاده در آمریکا بود و ریسک تکرار اشتباهات سال 71 را تقریبا به صفر می رساند. 

در یادداشت 13 مرداد 1400 به شباهت ها و تفاوت های لکوموتیوهای 4 و 5 هزار اسب چینی با تجهیزات مشابه پیشرانش اشاره و آمده است (تین نیوز / کد خبر 233821): پس از این تجربه موفق، دیدگاه هایی در مورد بهینه نبودن و عدم نیاز به موتور 5000 اسب (با موتور 16 سیلندر 3680 کیلووات) و ... مطرح و نهایتا یک نمونه لکوموتیو 4000 اسب (با موتور 12 سیلندر 2760 کیلووات) برای آزمایش وارد گردید در حالی که قابلیت کشش هر دو لکوموتیو یک سان است و می توانند 3000 تن را در فراز 10 درهزار بکشند اما اولی با سرعت 30 و دومی با سرعت 21 در حالیکه در لکوموتیو 3000 اسب C30-7، کشش 3000 تن و سرعت 20 است. 

در جدول مقایسه ای خلاصه بر اساس صفحات 2 و 3 کتابچه بهره برداری لکوموتیوهای GE سری Dash 8 از دو نوع 4 و 6 محوره با توان کششی 2300 تا 3900 اسب بخار، تاثیر توان موتور بر کشش مداوم لکوموتیو در هر دو نوع 4 و 6 محوره که بر خلاف انتظار در همه موارد کاهش توان موتور سبب افزایش کشش شده قابل توجه است (چسبندگی نیز مشابه است).

توان لکوموتیوهای چهار محوره 2300، 3150 و 3900 اسب (به ترتیب با کشش 72، 70 و 68 هزار پاوند در سرعت های 9، 14 و 18 مایل برساعت و وزن 261، 269 و 274 هزار پاوند) و لکوموتیوهای 6 محوره 3150 و 3900 اسب (به ترتیب با کشش 108 و 107 هزار پاوند در سرعت های 8 و 11 مایل برساعت و وزن 346 و 367 هزار پاوند) همگی با ترکشن 752.

یکی از پندهای اثر معکوس توان بر کشش در پروژه های تعویض موتور در لکوموتیوهایی مانند آلستوم است که نه تنها کشش را کاهش نمی دهد بلکه کشش مداوم و ضریب چسبندگی لکوموتیو با تعویض موتور و کاهش توان افزایش خواهند یافت، پند دوم در پروژه های برقی سازی خطوط باری است که اثبات می کند کشش لکوموتیو برقی از دیزلی با پیشرانه یکسان (تراکشن، چسبندگی ...)، کمتر اما سرعت آن بیشتر خواهد بود، پند سوم در لکوموتیوهای برقی دیزلی یا دوگانه است (تین نیوز / کد خبر 242643 و 256292) و پند چهارم برای انتخاب و خرید  550 دستگاه لکوموتیو جدید باری لایحه برنامه هفتم است.

* کارشناس حمل و نقل