◄ جابجایی پایتخت و پیش نیاز افزایش سرعت و سهم قطارهای مسافری
ضمن تبریک انتصاب مدیرعامل جدید راه آهن، انتظار می رود با سابقه خوب آقای دکتر ذاکری در اداره کل خط راه آهن، شرکت مشاور مترا و معاونت شرکت ساخت به زودی مقدمات لازم برای افزایش سرعت مجاز و در گام نخست سرعت متوسط قطارهای مسافری سراسری و حومه فراهم گردد.
رئیس جمهور در مراسم معارفه وزیر جدید فرمودند: قرار است ما الگو و بهترین شویم، روند عادی که در آن زندگی می کنیم را نمی پذیرم، به عنوان یک ایرانی و یک انسان دلم می خواهد بهترین شهر و راه و بهترین مسیر قطار را داشته باشیم ... دکتر پزشکیان با انتقاد از وضعیت راه آهن کشور طی سال های اخیر، گفت: ۴۰ سال است که می گویند در این چشم انداز ما باید بهترین شویم، قطاری درست کردند که با ۸۰ یا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت می خواهد حرکت کند، ۸۰ کیلومتر برای ۱۰۰ سال قبل است، اگر قرار است بهتر شویم باید چیزی بسازیم که از عربستان، قطر، دبی و ترکیه بهتر شویم (همشهری، 5 شهریور).
(سرعت متوسط قطارهای مسافری در 2014 حدود 65 کیلومتر برساعت و کمتر از اتوبوس بود، صفحه 242 گزارش رولندبرگر).
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود به مسائل تهران پرداخت (18 شهریور): تهران به عنوان پایتخت کشور با مشکلاتی دست به گریبان است که هیچ راه حلی جز انتقال مرکزیت نداریم؛ کمبود آب، نشست زمین، آلودگی هوا ... با تداوم سیاست ها و اقداماتی که تا به حال اتخاذ و اجرا شده اند، فقط تشدیدشده و راه حل اساسی جابه جایی مرکزیت سیاسی و اقتصادی کشوراست.
نسبت به نظر آقای رئیس جمهور واکنش هایی نشان داده شد از جمله رئیس شورای شهر (تین 280355) با اشاره به بررسی های دولت های قبلی برای این دستیابی به این هدف، آقای کرباسچی با اشاره به مطالعات دوره مرحوم رفسنجانی (تین 280307) ... .
اما با توجه به دیدگاه و اعتقاد دکتر پزشکیان به کارهای کارشناسی برای تصمیم گیری، ضمن اشاره به تجربیات متعدد جهانی تغییر پایتخت در یکصدسال گذشته (از جمله ترکیه، روسیه، پاکستان، قزاقستان، میانمار، نیجریه، آلمان، تانزانیا) مناسب است مطالعات لازم برای این منظور با استفاده از نتایج مطالعات قبلی کشور و دعوت از صاحب نظران و کارشناسان تجدید گردد.
ضمن توجه به این نکته که قطعا این امر با فرض مثبت بودن نتایج بررسی ها، یک برنامه بلندمدت، پرهزینه و پرریسک است و ابعاد سیاسی و امنیتی بسیاری دارد، برای تحقق آن فراهم نمودن پیش نیازهای زیرساختی حمل ونقل بویژه ریلی ضرورت دارد.
بررسی نقش راه آهن کارآمد بین شهری، منطقه ای و حومه آلمان در نتایج نسبتا موفق تجربه 9 ساله کشور آلمان در تغییر پایتخت (از بن به برلین با فاصله حدود 600 کیلومتر) پس از پیوستن آلمان شرقی به آلمان غربی (1990) بسیار مفید است.
تقویت راه آهن برخلاف سایر موارد نیازی به قطعی شدن برنامه انتقال پایتخت نداشته و هزینه مازاد بر بودجه تحمیل نمی کند و از نتایج آن مردم بهره مند شده، تلفات جاده ای، مصرف سوخت و اتلاف وقت مردم در جاده ها و خیابان ها کاهش خواهد یافت، این رویکرد سبب تغییرروند کاهش سهم ریلی که از 4 به زیر 2 درصد رسیده و جبران عقب افتادگی از سهم 18% خواهد شد.
برای تبیین اهمیت این رویکرد به پیشنهاد کنسرسیوم احداث راه آهن سریع تهران قم در سال 1392 به وزیر راه وشهرسازی برای اعلام آمادگی اجرای پروژه به صورت BOT که فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) را نیز پوشش می داد اشاره میگردد.
از سال 1390 (پس از تشکیل کنسرسیوم سرمایه گذاری BOT دو خطه و برقی تهران- تبریز) تلاشهایی برای جلب سرمایه برای پروژه سریع السیر تهران- قم با منطق TOD (ایستگاه منوریل قم) آغاز گردید که پس از اعلام آمادگی یک صندوق تعاون بزرگ کشور برای تامین منابع مالی، کنسرسیومی با مشارکت مپنا ریلی تشکیل و پیشنهاد اجرای این طرح بصورت ساخت، بهره برداری و انتقال (BOT ماده 164 برنامه پنجم) طی نامه ای در شهریور 92 به وزیر راه وشهرسازی ارسال گردید (تین 158430).
تجربیات کره جنوبی، فرانسه، انگلیس ...، نرخ رشد حمل ونقل حومه و توانایی صنایع ریلی کشور ... ، همگی موید امکان جهش سرعت حمل ونقل ریلی، توسعه ریل پایه شهرها (TOD)، رفع مشکل مسکن و پیش نیاز انتقال پایتخت میباشند (تین 222103).
ضمن تبریک انتصاب مدیرعامل جدید راه آهن، انتظار می رود با سابقه خوب آقای دکتر ذاکری در اداره کل خط راه آهن، شرکت مشاور مترا و معاونت شرکت ساخت به زودی مقدمات لازم برای افزایش سرعت مجاز و در گام نخست سرعت متوسط قطارهای مسافری سراسری و حومه فراهم گردد و در آینده نزدیک برقی کردن و سرعت 200 کیلومتر بر ساعت را در خطوط موجود مسافری و باری شاهد باشیم که نه تنها نیاز مردم پاسخ داده میشود بلکه سرمایه گذاری بخش خصوصی جذابیت خواهد یافت.
