◄ حقوق شهروندان کم‌ توان، معلول و سالخورده در راه‌ آهن

عباس قربانعلی بیک:

سوم دسامبر (13 آذر) روز جهانی افراد دارای معلولیت است که در حمایت از شمول معلولیت در سراسر جهان برگزار می شود. هدف این روز ارتقای حقوق و رفاه افراد دارای معلولیت و افزایش آگاهی در مورد رویارویی با چالش ها و ایجاد پتانسیل نامحدود برای تغییر است تا با ایجاد درک و حمایت در جامعه بتوان جهانی فراگیرتر و در دسترس برای افراد دارای معلولیت به وجود آورد.

موضوع سال ۲۰۲۴: تقویت رهبری افراد دارای معلولیت برای آینده ای فراگیر و پایدار (نامگذاری از 1992 توسط سازمان ملل)

اخیرا یکی از دوستان بسیار قدیمی که سالهاست در روسیه ساکن هستند انتقادی از وضعیت قطارها داشت که به دلیل اهمیت امر برای شهروندان کم توان، معلول و افراد سالخورده، آنرا با شما علاقمندان به بهبود حمل ونقل ریلی به اشتراک می گذارم:

یادداشت ایشان: واجب دانستم که پیشنهاد و تذکری برای بهترشدن خدمات به مسافران مخصوصا افراد مسن و معلول عرض کنم.

بنده متاسفانه چند سالی است که برای مسافرت با وسایل نقلیه عمومی احتیاج به کمک دارم. در  14030516 بنده از یزد به تهران با قطار 821 آمدم که به  مهمان دار چندین بار ذکر کردم  که من در تهران احتیاج به کمک دارم ایشان هم وظیفه خود را  گویا انجام داد و به رئیس  قطار گفت ولی متاسفانه در ایستگاه تهران هیچکس نبود که منتظر باشد به بنده کمک کند.

باز مهماندار به رئیس قطار یادآوری کرد که فایده ای نداشت تا اینکه من در ایستگاه تک و تنها ماندم و قطار ایستگاه را ترک کرد و بنده حدود بیست دقیقه بعد از ترک قطار در ایستگاه ایستاده و منتظر ماندم تا اینکه شخص کمک کننده با صندلی چرخدار آمد و به بنده کمک لازم را کرد (این گونه خدمات تقریبا از اوایل تشکیل شرکت رجا به این عزیزان ارائه می شد). 

دوم باید بگویم که بنده دفعه اول بود که  قطار 821 را سوار می شدم از یزد به تهران، این قطار باید ساعت  0024 دقیقه صبح  به یزد می رسید که با تاخیر ساعت 2 صبح آمد. صبح هم نزدیک 11 به تهران رسید. اشخاصی که تجربه سفر با این قطار را داشتند با خنده می گفتند که این قطار اگر سر موقع برسد طبق قانون عمل نکرده (از انتقادات مهم مسافران از سالها پیش).

سوم پیشنهاد بنده این است که حداقل در ایستگاه های شلوغ جای کوچکی در نظر گرفته بشود تا برای مسئولان مشخص باشد که این افراد احتیاج به کمک دارند نه اینکه مرتب مزاحم قسمت اطلاعات راه آهن شوند که آقا ما را فراموش نکنید ما اینجا هستیم، در واقع مرتب باید مسافر خود را به قسمت اطلاعات نشان دهد که از قطار جا نمانده و به موقع سوار قطار شود. 

بد نیست که از  وضعیت رسیدن به افرادی که احتیاج به کمک دارند در روسیه چند جمله ای عرض کنم. بنده در یکی از شهرهای نزدیک به مسکو زندگی می کنم . برای اینکه اطلاع دهم به راه آهن که احتیاج به کمک دارم، بنده و هر مسافر دیگری به یک شماره که جوابگوی مسافر می باشد در سراسر روسیه زنگ می زنیم، بلیط خود را و نام خود را و تمام مشخصات بلیط را می دهم، ساعت حرکت، رسیدن به مقصد، روز حرکت و ... . با فرارسیدن روز حرکت دو ساعت قبل از حرکت به بنده زنگ می زنند که شما امروز مسافر هستید و بعد از اطمینان ساعت ملاقات با فرد کمک کننده در بیرون ایستگاه گفته می شود که شما سعی کنید در این زمان آن جا باشید نه زودتر و نه خیلی دیرتر. خلاصه که فرد مورد نظر در خارج از ایستگاه که شماره تلفن بنده را دارد به من زنگ می زند که نشانی خود را بدهید تا بنده شما را پیدا کنم در کجا و چه لباسی پوشیده اید. در مسکو موقع رسیدن قطار فرد کمک کننده با لباس مخصوص ایستاده و بنده را تا سوار شدن تاکسی کمک می کند. در مسکو اتاق خاصی برای افراد معلول و مسن که مشکل حرکتی دارند در نظر گرفته شده با مبلمان و چای و قهوه و اینترنت حتی برای مسافران حمام با شامپو و خشک کن وجود دارد تا افرادی که نیاز به دوش گرفتن دارند از این خدمات استفاده کنند.

اغلب مشکلات اشاره شده این دوست عزیز برای بسیاری از شهروندان کم توان، معلول و سالخورده، راهکارهای ساده و کم هزینه دارد و نیازی به فناوری و امکانات خاصی برای حل آنها نیست و بیش از دو دهه از تجربه حل آن در راه آهن می گذرد. ضروری است واحدی در بخش مسافری راه آهن ماموریت ارائه خدمات به این عزیزان را داشته باشد و پیش بینی های لازم برای درج اطلاعات افراد مذکور در بلیط به عمل آید، برای ارائه خدمات بیشتر به این عزیزان هم می توان از تجربیات سایر کشورها بهره برد.