◄ رونق مجدد نوآوری و فناوری در راه آهن و وزارت راه
انتظار می رود با حمایت وزیر، در شرکت های تابعه وزارت راه و شهرسازی، به خصوص راه آهن، دلایل رکود فناوری و نوآوری و کاهش نقش مرکز تحقیقات، شناسایی و رفع گردد.
عباس قربانعلی بیک: رهبر معظم انقلاب پس از بازدید از دستاوردهای دفاعی در دیدار دانشمندان، متخصصان و مسئولان صنعت دفاعی کشور (14031124)، فرمودند: "... پیشرفت نباید متوقّف بشود؛ قانع نباید بشویم ... اگر می خواهید پیشرفت ادامه پیدا کند، باید نوآوری را هدف خودتان قرار بدهید؛ متمرکز بشوید روی نوآوری. در ساز و کارهای رایج نباید متوقف بشوید. ابتکار و نوآوری حد یقف ندارد. نوآوری لازم است. ... در تحقیقات دانشگاهیِ نیروهای مسلح، تأمین نیازهای دفاعی کشور را مورد نظر قرار بدهید؛ یعنی هدف، تأمین نیازهای دفاعی باشد، پر کردن خلا ها باشد؛ چرا این را می گویم؟ برای خاطر اینکه در بعضی از دانشگاه های کشور همّت استاد و دانشمند متوجه مقاله نوشتن و مقاله منتشردکردن است؛ کاری به این ندارد که این مقاله کدام خلأ از خلأهای کشور را پُر می کند."
کتاب "نوآوری در صنعت ریلی"، صفحه 14: در سال 1376 در سفر به ایتالیا و حضور در کنگره جهانی تحقیقات راه آهن ها (WCRR) از آخرین دستاوردهای کشورهای دیگر بخصوص سیستم های نمایش وضعیت با استفاده از پردازش تصویر در استرالیا، به دلیل هزینه بالای نیروی انسانی و شرایط سخت کار، اطلاع حاصل شد. در بازگشت، باتوجه به توانایی ها و قابلیت های دانشگاه ها، موضوع با همکاران مرکز تحقیقات راه آهن مطرح شد و با پیشنهاد همکاران، قرارداد طراحی و ساخت اولین سیستم پردازش تصویر ریلی برای اندازه گیری ضخامت لبه چرخ واگن منعقد گردید. سیستم مذکور در کنگره (WCRR 2001) در ژاپن ارائه و با انجام آزمایشات متعدد، مورد تأیید مرکزتحقیقات حمل ونقل آمریکا قرارگرفت و بازار گسترده ای در راه آهن های آمریکا و دنیا یافت.
شرح بیشتر در دو یادداشت "افتخاری جهانی برای مرکزتحقیقات راه آهن" (تین 91730) و "خلاصه فناوری دستگاه پردازش تصویر پروفیل چرخ ریلی" (290321) ارائه شده و گزارش تست آن در نوامبر 2001 در Technology Digest منتشر شد.
این دستگاه برای اندازه گیری و ثبت پروفیل چرخ واگن ها و لوکوموتیوها (شکل هندسی مقطع چرخ در تماس با ریل) در حال حرکت تا سرعت 100 کیلومتر در ساعت به کار گرفته می شود و کلیه اطلاعات بر اساس تاریخ، شماره واگن، شماره چرخ و غیره ثبت می شود. اکنون این کار با زحمت زیاد به صورت دستی و با استفاده از یک ابزار ساده و برخی اوقات با دقت پایین، در حالت توقف قطار و برای مجوز حرکت به صورت صفر و یک انجام می شود و به همین دلیل سبب افزایش مصرف چرخ واگن (تین 292651) و ریل، توقف واگن برای تراش چرخ و در برخی موارد بروز سانحه می گردد ("پلوس های شکسته، چرخ، تین 265949).
این دستگاه (Wheelview) که برای اولین بار در جهان به سفارش مرکز تحقیقات راه آهن ایران ساخته و در پایان دهه 70 در ایستگاه ری آزمایش گردید، با آزمایشات موفق 2001 در آمریکا به صورت صنعتی تولید و با وجود فروش گسترده و موفق در آمریکا و سایر کشورها مواجه ولی علی رغم پیشنهاد جذاب و تخفیف 50 درصد شرکت BV به راه آهن، خریداری و به کار گرفته نشد.
نتیجه بی توجهی به این فناوری پیشرفته، که ریشه اش در ایران کاشته و پرورش یافته، این شد که بخش مهندسی شرکت، که با حضور چندین کارشناس در داخل از عملیات طراحی و توسعه پشتیبانی می کرد، نیز بعد از مدتی تعطیل و به آمریکا منتقل شد.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری فارس (940714)، سه پژوهشگر دانشگاه علم و صنعت ایران موفق به ساخت و تجاری سازی دستگاه پروفیل نگار لیزری چرخ قطار (ظاهراً دستی) شدند. این نوع دستگاه از اهمیت بالایی در حوزه ایمنی سیر قطار و همچنین صرفه جویی در میزان تراش چرخ و جلوگیری از هدررفت منابع برخوردار است (14 سال پس از آزمایشات نمونه قبل).
برای تداوم این گونه ابتکارات و نوآوری های افتخار آفرین در هر صنعتی، که علاوه بر کاهش مشکلات و وابستگی ها، اشتغال نخبگان و سربلندی کشور را نیز در پی دارد، لازم است شرکت هایی مانند راه آهن و متروها از این تجهیزات نوآورانه خریداری و استفاده نمایند تا فعالیت تولید محصولات دانش بنیان اقتصادی و ماندگار شود و در غیر این صورت، نوآوری ها به تدریج کاهش می یابد.
علاوه بر این، انتظار می رود با حمایت وزیر، در شرکت های تابعه وزارت راه و شهرسازی، به خصوص راه آهن، دلایل رکود فناوری و نوآوری و کاهش نقش مرکز تحقیقات، به قول مرحوم دکتر دادمان: "عقل منفصل، پیشرفت کاریکاتوری ... " (تین 257527) شناسایی و رفع گردد تا مجددا زمینه رشد دو رقمی و تحقق اهداف برنامه هفتم و رسیدن به سهم 30 درصد بخش بار ... فراهم شود.
