◄ نکوداری دستاورد ریل و راه‌آهن ملی با آزمون بومی

مرداد ماه سال 1379 پیشنهادی از اداره کل خط راه‌آهن برای مدیرعامل شرکت واگن پارس ارسال شد برای جلب مشارکت این شرکت سازنده ناوگان ریلی که در آن ایام به‌صورت انحصاری با امتیاز شرکت‌های برتر اروپایی ساخت انواع واگن باری، واگن مسافری، لکوموتیو مانوری و سپس لکوموتیو باری را در کشور برعهده داشت در احداث خط تست.

پیشنهاد مذکور بر این منطق استوار بود که سیر سالانه واگن‌های مسافری با سرعت 120 آن ایام حدود 300 هزار کیلومتر و سیر سالانه واگن‌های باری با بار محوری 20 تن حدود 50 هزار کیلومتر بود.

ویژگی سیر سالانه مورد اشاره سبب بروز مشکلات و خرابی واگن‌های مسافری طی 2 تا 4 سال می‌گردید در حالی که واگن‌های باری این مدت بسیار طولانی می‌شد (در حد 6 برابر مسافری).

پیشنهاد مشارکت واگن پارس مبتنی بود بر خرابی‌ها و شکست مکرر بوژی واگن‌های 6 محوره فولاد مبارکه که چند سال پس از ساخت و اتمام دوران گارانتی رخ نمود و بدین ترتیب شرکت واگن پارس از نظر حقوقی مسئولیت آنرا نمی‌پذیرفت و برای راه‌آهن نیز بازسازی و تعمیرات این بوژی بسیار پرهزینه بود و شاید همین اختلاف و موارد مشابه سبب فراهم شدن فضای رقیب سازی برای این شرکت و بردن آن به سوی تعطیلی و ورشکستگی گردید.

طراح واگن‌های 6 محوره شرکت آلمانی بسیار معتبر و شناخته شده بود و تمامی استانداردهای روز دنیا را برای طراحی مورد توجه قرار داده و با روزآمدترین روش‌های ساخت تولید این واگن‌ها در واگن پارس آنجام گردید اما صرف‌نظر از مشکلات کارآمدی این واگن‌ها و خسارات سنگین به زیرساخت شبکه ریلی از جمله پل‌های کوتاه زیر پنج متر و ساییدگی زیاد قوس‌های مسیر حرکت، خود واگن نیز دچار مشکلات فراوان از ناحیه بوژی گردید.

استاندارد 518 UIC در خصوص آزمون و تایید ناوگان ریلی (اعم از لکوموتیو مانوری و اصلی، خودکشش، واگن مسافر و واگن باری) در شبکه مشتری از منظر رفتار دینامیکی، ایمنی، خستگی خط و راحتی سیر توصیه‌هایی را ارائه می‌نماید.  

این آزمون‌ها پس از طراحی اولیه بر اساس استاندارد و شبیه‌سازی رایانه ای و نمونه‌سازی بر اساس استاندارد و ... است و مفهوم آن اینست که رعایت استاندارد طراحی و ساخت لازم است ولی کافی نیست.

تولید ریل ملی که بیش از 2 دهه سابقه دارد اکنون مدتی است که آغاز شده و یکی از گلوگاه‌های توسعه شبکه ریلی برداشته شده و به افتخارات صنعت کشور افزوده شده ولی نباید از نگرانی‌های این محصول مهم و استراتژیک غفلت نمود.

این محصول که به گفته معاون ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی طی بازدید از خط تولید ریل در ذوب آهن اصفهان در پایان تیرماه جاری انقلاب بزرگی را رقم زده بر اساس سخت‌ترین استانداردهای روز دنیا تولید می‌شود. 

به گفته معاون وزیر راه اولین ریل ذوب آهن در راه‌آهن میانه-بستان آباد نصب شد و در سایر محورهای در حال احداث مانند میان-اردبیل، همدان-سنندج، چابهار-زاهدان و رشت-کاسپین نیز نصب خواهد شد. 

با توجه به ترافیک بسیار پایین قطارهای مسافری مسیر میانه-بستان آباد و سرعت پایین قطارها در این مسیر و عدم تردد واگن‌های باری، نگرانی بروز ضعف‌های نادیده در آزمون‌های آزمایشگاهی فزونی یافته و برای دستیابی به نتایج بهتر و کاهش احتمال بروز مشکلات ناشناخته تولید این محصول استراتژیک پیشنهاد می‌شود در اسرع وقت ریل مذکور در خطوط باری با بار محوری بالا و ترافیک سنگین نصب و مورد نظارت قرار گیرد.

با رویکرد راه‌آهن در توسعه شبکه دوخطه در محورهای معدنی با بار محوری 30 تن، راه مناسب‌تر و مطمئن‌تر برای دستیابی به محصول با کیفیت و کاهش ریسک تکرار تجربه واگن شش محوره، آزمون این محصول در خط تست با بار محوری 35 تن، چرخ‌های معیوب، افتادگی خط و ... جهت ایجاد ضریب ضربه بالاتر و تناژ عبوری چند میلیون تن می‌باشد.