◄ آغاز رویای آهنین/ اولین گام های راه آهن سراسری ایران
۲۳ مهر سالروز اولین کلنگ زنی پروژه راه آهن سراسری ایران بود.
۲۳ مهر سالروز اولین کلنگ زنی پروژه راه آهن سراسری ایران بود.
به گزارش تین نیوز، چهارم اسفند ۱۳۰۵ هجری شمسی لایحه تاسیس راه آهن سراسری ایران تصویب شد. این لایحه که در روز اول اسفند ماه از سوی «مهدی قلی هدایت» وزیر فواید عامه به مجلس شورای ملی ارائه شده بود با موافقت نمایندگان به تصویب رسید.
پس از تصویب این لایحه سرانجام در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی، پروژه ساخت راه آهن سراسری ایران، یکی از بزرگ ترین پروژه های زیرساختی تاریخ معاصر ایران، آغاز شد. این پروژه به دستور پهلوی اول و با هدف اتصال شمال به جنوب کشور شروع شد.
اولین کلنگ این پروژه در ۲۳ مهر ۱۳۰۶ به زمین زده شد و کارگران و مهندسان ایرانی و خارجی شروع به ساخت مسیرهای پیچیده در میان کوه ها و دشت های ایران کردند. در نهایت، در شهریور ۱۳۱۷، این راه آهن به طور کامل افتتاح شد.
این راه آهن از بندر ترکمن در شمال تا بندر شاهپور (بندر امام خمینی کنونی) در جنوب امتداد داشت و با عبور از رشته کوه های البرز و زاگرس، شاهکاری در مهندسی زمان خود به حساب می آمد.
ساخت و توسعه راه آهن در ایران از سال 1306، همزمان با آغاز به کار پهلوی اول، به عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های زیرساختی کشور آغاز شد و تا امروز نیز ادامه دارد. این پروژه عظیم، تأثیرات شگرفی بر اقتصاد، اجتماع و سیاست ایران داشته است. در ادامه، به بررسی مراحل مختلف این سیر تطور می‌پردازیم:
1306-1317: آغاز ساخت راه آهن سراسری
• تصمیم‌گیری برای ساخت: با توجه به اهمیت راه آهن در توسعه صنعتی و اقتصادی کشور، تصمیم بر ساخت راه آهن سراسری گرفته شد.
• انتخاب مسیر: مسیر راه آهن با توجه به شرایط جغرافیایی و اقتصادی کشور انتخاب شد.
• چالش‌های ساخت: ساخت راه آهن در شرایط سخت جغرافیایی و کمبود امکانات فنی، با چالش‌های زیادی همراه بود.
• بهره‌برداری اولیه: در سال 1317، اولین قطار در مسیر تهران-اهواز به حرکت درآمد.
1317-1357: توسعه شبکه ریلی
• توسعه شبکه: در این دوره، شبکه ریلی کشور به تدریج گسترش یافت و شهرهای مهمی به هم متصل شدند.
• توسعه ایستگاه‌ها: ایستگاه‌های راه آهن در شهرهای مختلف ساخته و تجهیز شدند.
• استفاده از تکنولوژی روز: در این دوره، از تکنولوژی‌های روز دنیا در ساخت و تعمیر راه آهن استفاده شد.
1357-1376: وقفه در توسعه
• جنگ تحمیلی: جنگ تحمیلی باعث شد که توسعه شبکه ریلی متوقف شود و به زیرساخت‌های موجود آسیب جدی وارد شود.
• مشکلات اقتصادی: مشکلات اقتصادی ناشی از جنگ، باعث کاهش سرمایه‌گذاری در بخش حمل و نقل شد.
1376-1403: احیاء و توسعه مجدد
• توجه به بخش ریلی: با آغاز دولت اصلاحات، توجه بیشتری به بخش حمل و نقل ریلی شد.
• توسعه خطوط ریلی: ساخت خطوط ریلی جدید و بهسازی خطوط موجود در دستور کار قرار گرفت.
• توسعه ناوگان: ناوگان ریلی کشور با خرید واگن‌ها و لوکوموتیوهای جدید نوسازی شد.
• توجه به حمل و نقل ریلی مسافری: با توجه به افزایش تقاضا برای سفرهای ریلی، سرمایه‌گذاری در این بخش افزایش یافت.
• توسعه خطوط ریلی برقی: ساخت خطوط ریلی برقی به عنوان یک اولویت در نظر گرفته شد.
چالش‌های کنونی و آینده صنعت ریلی ایران
ر کمبود سرمایه‌گذاری: یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنعت ریلی، کمبود سرمایه‌گذاری است.
• فرسودگی ناوگان: بسیاری از واگن‌ها و لوکوموتیوهای موجود فرسوده هستند و نیاز به نوسازی دارند.
• رقابت با سایر بخش‌های حمل و نقل: رقابت با سایر بخش‌های حمل و نقل مانند جاده‌ای، چالشی جدی برای صنعت ریلی است.
• تحریم‌ها: تحریم‌ها باعث شده است که دسترسی به تکنولوژی‌های جدید و قطعات یدکی با مشکل مواجه شود.
آینده صنعت ریلی ایران
با توجه به اهمیت حمل و نقل ریلی در توسعه پایدار کشور، آینده صنعت ریلی ایران روشن به نظر می‌رسد. با رفع چالش‌های موجود و سرمایه‌گذاری بیشتر در این بخش، می‌توان انتظار داشت که صنعت ریلی ایران به یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد کشور تبدیل شود.
برخی از مهم‌ترین اهداف برای توسعه صنعت ریلی ایران عبارتند از:
• توسعه شبکه ریلی سراسری: اتصال بیشتر شهرهای کشور به شبکه ریلی
• نوسازی ناوگان ریلی: جایگزینی ناوگان فرسوده با ناوگان جدید و مدرن
• توسعه حمل و نقل ریلی مسافری: افزایش سهم حمل و نقل ریلی مسافری
• توسعه حمل و نقل ریلی بار: افزایش سهم حمل و نقل ریلی بار در حمل و نقل کالا
• توسعه خطوط ریلی برقی: کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت‌های فسیلی