◄ تکمیل مصوبه بازسازی و تامین ناوگان ریلی و جاده‌ ای ه‍یئت دولت

عباس قربانعلی بیک: هیئت وزیران در جلسه تاریخ 1403.10.05 خود، به پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی (با همکاری وزارتخانه های کشور، نفت، صنعت، معدن و تجارت) به استناد بند ث تبصره 10 قانون بودجه 1403 برنامه بازسازی و تامین ناوگان ریلی و جاده ای را تصویب کرد.

ماده 1- بند الف تا ت به تولید داخل و واردات اتوبوس برون شهری، مینی بوس، اتوبوس درون شهری و کشنده (کامیون) پرداخت.

ث- تعداد (۱۵۰) دستگاه واگن مسافری تولید داخل و تعداد (۱۵۰) دستگاه واگن مسافری با سن کمتر از (۲۰) سال از طریق واردات توسط بخش خصوصی به ناوگان ریلی مسافری کشور افزوده می گردد. ج - حداقل تعداد (۱۰۰) دستگاه قطارکش (لوکوموتیو) و یا قطار مسافری خودکشش تولید داخل و حداقل تعداد (۱۰۰) دستگاه قطارکش (لوکوموتیو) و یا قطار مسافری خودکشش با سن کمتر از (۱۵) سال از طریق واردات توسط بخش خصوصی وارد چرخه حمل و نقل ریلی میگردد. چ - شرکت راه آهن ج اا مکلف است حداقل (۵۰) دستگاه قطارکش لوکوموتیو و یا قطار مسافری خود کشش متوقف بیش از (۵) سال را به منظور تسریع در انجام طرح پروژه های بازسازی با رعایت قوانین و مقررات مربوط به بخش خصوصی واگذار نماید. 

ماده 4- ... در حوزه ریلی وزارت صنعت معدن و تجارت مکلف است به ازای هر دو دستگاه کشنده ریلی وارداتی نو یا یک دستگاه کشنده ریلی وارداتی دست دوم، نسبت به انعقاد قرارداد خرید یک دستگاه کشنده ریلی ساخت داخل از شرکت های تولیدکننده داخلی با تأیید ظرفیت خالی و تضمین تحویل کشنده ریلی ظرف مدت (۱۲) ماه منوط به رعایت مفاد قرارداد اقدام نماید.

ماده 7- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است ... با رعایت اولویت ها ... متقاضیان را به شبکه بانکی معرفی نماید.

جدول ماده 7 برای سهم و اولویت ها: اتوبوس بین شهری 36 درصد ، لوکوموتیو یا خودکشش 36 درصد ، مینی بوس 14 درصد ، واگن مسافری 14 درصد .

ماده ۸- به منظور تشویق بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در حوزه تأمین ناوگان جاده ای (مسافری) و ریلی (مسافری و باری) سازمان بهینه سازی نسبت به صدور گواهی صرفه جویی ... تا پنجاه هزار میلیارد ریال به شرط تحقق سرمایه گذاری اقدام می نماید.

ماده -۹ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران متناسب با پیشرفت و تحقق این برنامه نسبت به تأمین ارز مورد نیاز اقدام می نماید.

ضمن تقدیر از مجلس و دولت محترم، با توجه به تجربیات کشورهای مختلف در صنعت بازسازی که مکررا به توانایی و فناوری ساخت محصولات جدید منتج شده، نکاتی برای تکمیل مصوبه در آینده، برای استحضار کارشناسان حمل و نقل عرض می گردد: 

1- با وجود اینکه موضوع قانون "بازسازی و تامین ناوگان ناوگان حمل و نقل ریلی و جاده ای" می باشد، در بند چ ماده 1 فقط راه آهن به بازسازی حداقل پنجاه دستگاه لوکوموتیو و یا قطار خودکشش مکلف شده و بازسازی اتوبوس، کامیون ... مسکوت است.

2- با بازسازی علاوه بر کاهش هزینه و زمان تامین ناوگان (ریلی و جاده ای)، زمینه اشتغال تعمیرگاه های خصوصی فراهم می گردد. 

3- بازسازی، زمینه مهندسی معکوس قطعات و رشد قطعه سازی در اقصی نقاط کشور و حتی نقاط محروم را فراهم می نماید.

4- استان های دور از مرکز و نقاط محروم، با نیروها و کارشناسان با انگیزه، هزینه های کمتر ... می توانند سهم بیشتری کسب نمایند.  

5- با این رویکرد و حمایت از شرکت های دانش بنیان و دیگر شرکت ها، زمینه اشتغال مهندسان و متخصصان فراهم می گردد.

6- با بازسازی زمینه شناسایی و رفع کاستی های ناوگان ساخت داخل فراهم شده و فناوری محصولات خارجی جذب می گردد.  

7- با رویکرد بازسازی و تدوین تجربیات آن، قدرت چانه زنی با شرکت های خارجی در هنگام خرید ناوگان جدید افزایش می یابد.

8- با این رویکرد، مفاهیم و RAMS برای ارزیابی کیفیت (قابلیت اعتماد، آماده به کاری، تعمیرپذیری و ایمنی) نهادینه می گردد.  

9- با این رویکرد ملاحظات لازم برای قراردادهای حقوقی موثر و منصفانه همسان برای خرید و بازسازی بهتر آشکار می گردد.

10- تامین مالی و مشارکت بانک ها، تعاونی ها، بخش خصوصی و حتی بورس با این رویکرد جایگاه مناسب را خواهند یافت.  

با بررسی تجربیات بازسازی لوکوموتیوها در راه آهن با روش ROO (تین 287650 و 288522)، خرید دولتی (آلستوم، تین 267358) و خرید بخش خصوصی (چینی، تین 267290) و حتی فرآیند طراحی و ساخت داخلی لوکوموتیو با و بدون انتقال فناوری (تین 289107)، نقشه راه مناسب اجرای کامل قانون نوسازی و تامین ناوگان ریلی و جاده ای و حتی هوایی و دریایی قابل ترسیم است.