قطار اصفهان - تهران روی ریل سرعت
تین نیوز | تا ۴سال دیگر مسافران مسیر اصفهان تا تهران میتوانند این راه ۴۰۰ کیلومتری را در کمتر از ۲ساعت طی کنند. این نتیجه افتتاح راهآهن پرسرعت اصفهان ـ قم ـ تهران است؛ پروژهای که اجرای آن در سال ۸۶ در دولت وقت مصوب شد؛حال بخشی از کار آن آغاز شده و مسئولان وعده دادهاند در صورتی که پروژه تامین مالی شود، در دولت یازدهم به نتیجه برسد.
اطلاعات موجود نشان میدهد در حالی که توافقنامه تامین اعتبار خارجی برای ساخت راهآهن تهران ـ قم ـ اصفهان در سال ۸۹ با چینیها کلید خورد، در طول سالهای گذشته این پروژه تنها در بخش زیرسازی مسیر قم تا اصفهان، پیشرفت حدود ۷۰درصدی داشته؛ پیشرفتی که بخشی از آن مربوط به دولت یازدهم است. پروژه راهآهن سریعالسیر اصفهان ـ قم ـ تهران گرچه از سالها پیش مطرح شده و به عنوان نخستین مسیر سریعالسیر ریلی در ایران شناخته میشود اما در روزهای پایانی سال گذشته از سوی رییسجمهوری تعیینتکلیف شد. به نظر میرسد، این پروژه که قرار بود عصری جدید را در تاریخ راهآهن ایران آغاز کند، از آن پروژههایی است که هنوز افتتاح نشده و تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر خود دارد.
احمد خرم، وزیر سابق راه و ترابری درباره این پروژه میگوید: «سال ۸۱ را سال آغاز نهضت اتوبانسازی و راهآهنسازی با سرعت بالا نام گذاشتیم و نخستین قطار سریع در مسیر تهران ـ اصفهان با سرعت ۳۰۰ تا ۳۵۰کیلومتر در ساعت را شروع کردیم؛ مطالعات آن انجام شده و عملیات اجرایی آن را نیز آغاز کردیم اما با آغاز به کار دولت نهم اجرای آن متوقف شد. » او دلیل این توقف را «جنجال» نماینده دلیجان برای تغییر مسیر پروژه عنوان کرده است. خرم ادامه میدهد: «گفتند مسیر باید تغییر کند و از اصفهان به دلیجان، قم و سپس به تهران برود، در حالی که مسیر اصلی از اصفهان به نطنز، کاشان، قم و تهران میرفت و ۱۰ کیلومتر هم کمتر از مسیر دلیجان بود. » آنگونه که او میگوید، مسائل اینچنینی علاوه بر اینکه بر هزینههای پروژه افزوده، از سرعت اجرای آن نیز کاسته است.
اختصاص فاینانس ۲میلیارد دلاری
کار زیرسازی خط آهن اصفهان ـ قم ـ تهران از چند سال پیش آغاز شده و در مسیر قم ـ اصفهان پیشرفتهایی نیز داشته است، با این حال با توجه به نیاز به تعیین تکلیف در حوزه فاینانس و تعیین شرایط در دولت یازدهم، نیاز به تغییرات جدی در این حوزه نیز احساس میشد. به همین دلیل در جریان سفر رییسجمهوری به جنوب در اسفند ۹۳، این خط آهن به طور رسمی کلنگزنی شد تا با استفاده از حدود ۲میلیارد دلار فاینانس، بتواند در آینده نزدیک مسافت حدود ۴۰۰کیلومتری تهران تا اصفهان را با سرعت بیش از ۳۰۰کیلومتر در ساعت و در زمان کمتر از یک ساعت و ۳۰دقیقه طی کند. با وجود این تفاسیر، آنطور که مسئولان شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل میگویند، بحث تامین اعتبار پروژه، تغییرات قراردادی و مسائلی مانند تغییرات در جانمایی ایستگاهها، از مسائلی است که باعث ایجاد تاخیر در پروژه شده است.
علی نورزاد، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه و معاون وزیر راه و شهرسازی درباره آخرین وضعیت احداث این راهآهن، به انعقاد قرارداد با چینیها اشاره کرده و میگوید: هماکنون چینیها از کشور خود در حال پیگیری هستند تا مراحل نهایی اجرای این قرارداد را تکمیل کنند. وی با اشاره به اصلاح فاینانس این پروژه اظهار میکند: قطعه تهران ـ قم مجوزی برای اجرای فاینانس ندارد زیرا قرار بود همین راه موجود را ارتقا دهیم اما بعد تصمیمگیری شد که ارتقای مسیر به شکل قطار پرسرعت انجام شود، بنابراین به دنبال این هستیم که مجوز فاینانس برای قطعه تهران ـ قم را نیز از دولت اخذ کنیم. آنطور که نورزاد میگوید، به جای اینکه تنها فاینانس قطار پرسرعت مربوط به قطعه قم ـاصفهان باشد، تعریف فاینانس شامل پروژه تهران ـ قم ـ اصفهان میشود و برای تحقق این هدف نیز مشکلی وجود ندارد.
تغییر در جزییات قرارداد با چینیها
مسعود نصرآزادانی، معاون آزادراهها و بزرگراههای شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور درباره آخرین وضعیت اجرای این پروژه به صمت میگوید: توافق در زمینه مشخصات فنی، سرعت سیر و سرعت بهرهبرداری این پروژه در قرارداد مشخص شده و نیاز به توافق نهایی بر سر جزییات داریم که این موارد درباره تضمینهایی است که با طرف چینی داریم و امیدواریم حداقل تا یک ماه آینده، به توافق نهایی برای این پروژه دست یابیم و مشخصات پروژه نهایی شود.
نصرآزادانی با بیان اینکه امیدواریم با نهایی کردن این توافق با طرف چینی، عملیات اجرایی آن را هم در بخشهای مختلف داشته باشیم، یادآوری میکند: عملیات زیرسازی از سمت قم تا اصفهان، پیشتر آغاز شده بوده و هماکنون در حال اجراست و حدود۷۰درصد پیشرفت فیزیکی دارد. به گفته معاون شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل، نکاتی مانند اصلاح جانمایی ایستگاهها و اتصال ایستگاههای سریعالسیر به حملونقل درونشهری (هم در تهران و هم در قم) که مورد تاکید وزیر راه و شهرسازی بوده، از مسائلی است که موجب شده مشخصات مسیر و برآوردهای قبلی این پروژه دچار تغییراتی شده و کار بیش از پیشبینی طول بکشد که به گفته او اکنون این مسائل نهایی شده و در حال پیگیری است.
بهرهبرداری ۴سال بعد از آغاز ساخت
نصرآزادانی وعده میدهد ۴سال بعد از این که عملیات اجرایی پروژه آغاز شود، زمان افتتاح آن خواهد بود زیرا زمانبندی افتتاح این پروژه ۴ساله دیده شده است. معاون شرکت ساخت با یادآوری اینکه درباره زمان نهایی تحویل پروژه نمیتوان از اکنون با دقت سخن گفت زیرا در یک طرف قرارداد، چینیها قرار دارند، میافزاید: درباره حدود ۹۰درصد موضوعها با هم به توافق رسیدهایم و ۱۰درصد دیگر نیز درباره جزییاتی است که تغییرات در آن ایجاد شده که در این موارد باید با هم توافق کنیم. وی ادامه میدهد: بهطور قطع این تغییرات، تا اندازهای در مبلغ و بخشی نیز در منابع تامین اثرگذار خواهد بود. البته در این زمینه مکاتباتی انجام شده که امیدواریم بتوانیم براساس فازبندی درستی که برای پروژه داریم، فاز یک را در دولت یازدهم تا اندازه مطلوبی پیش ببریم.