◄ برآورد درست از درآمد ترانزیت راه‌ آهن رشت - آستارا

بر اساس گزارش پایگاه پیام رسانی رهبر معظم انقلاب (25 فروردین 1400)، ایشان در ابتدای محفل انس با قرآن فرمودند: من در سخنرانی اول فروردین در باب رتبه اقتصادی کشور یک آماری را عرض کردم. بعد از آن چند نفر به من تذکر دادند که این آمار درست نیست. من به دفترمان گفتم که بررسی کنند و بررسی کردند معلوم شد که حرف آنها درست است. حق با آنهاست آمار ما درست نبوده و آنچه که من درباره رتبه اقتصادی هجدهم ایران در دنیا گفتم مربوط به چهار پنج سال قبل یا پنج شش سال قبل بوده است. لذا از آن کسانی که به من تذکر دادند که موجب شد که این اشتباه برطرف بشود من صمیمانه تشکر می کنم.

پنج دلیل برای عدم سرمایه گذاری روسیه در ساخت راه آهن رشت - آستارا

• به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری تسنیم (27 اردیبهشت 1402)، آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور در مراسم امضای سند احداث خط ریلی راهبردی رشت - آستارا که به صورت ارتباط تصویری با حضور ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و مقامات دو کشور برگزار شد، طی سخنانی ضمن قدردانی از دولت و ملت روسیه، اظهار داشت: بدون تردید این توافق گام مهم و راهبردی در جهت همکاری های بین دو کشور است و در جای دیگری فرمودند: مذاکرات و توافق این گام مهم، مربوط به 20 سال گذشته است ... در خبر دیگر این خبرگزاری ارزش قرارداد را 1600 میلیون یورو اعلام نمود.
• به گزارش خبرگزاری تسنیم (28 اردیبهشت 1402)، محمد منجمی مدیرکل ساخت و توسعه راه آهن منطقه دو کشور که با حضور در میز اقتصاد امروز شبکه خبر به بیان مشخصات فنی و مزایای راه‌ آهن رشت آستارا می پرداخت، گفت: امیدواریم ظرف مدت یک ماه اقدامات در خصوص تهیه نقشه و مراحل ساخت اجرایی شود، البته پیمانکار این پروژه که قرارگاه خاتم الانبیا ست، بخشی از این پروژه را اجرا کرده و امیدوار هستیم ظرف مدت سه سال با حضور پیمانکاران ایرانی این راه آهن ساخته شود. مدیرکل ساخت و توسعه راه آهن منطقه دو کشور اظهار کرد: ظرفیت حمل بار راه آهن رشت - آستارا ، 15 میلیون تن است که در صورت رسیدن به این میزان از ظرفیت جابه جایی بار شاهد ارزآوری حدود 20 میلیارد دلار خواهیم بود. وی گفت: ظرفیت حمل بار این راه آهن در سال نخست بهره برداری 10 میلیون تن برآورد شده که به میزان 9.6 میلیون تن تقاضای حمل بار دارد (ظرفیت رشت قزوین کمتر از 4 میلیون تن). به گفته منجمی، راه آهن رشت آستارا در سال اول ساخت با توجه به تملک اراضی باید پیشرفت 25 درصد داشته باشد و در سال دوم 50 درصد و در سال سوم و پایانی باید 25 درصد باقی مانده به اتمام برسد. منجمی تاکید کرد: مسیر ریلی رشت- آستارا می تواند مدت حمل بار را از مبدا و مقصد فنلاند به مبدا یا مقصد ایران به صورت ترکیبی دریایی- ریلی به 12 روز کاهش دهد، در حالی که حمل دریایی بار در این مسیر 33 روز زمان نیاز دارد. همچنین مسیر فنلاند به پاکستان را به 18 روز و مسیر فنلاند به هند را به 20 روز کاهش خواهد داد. (سرعت قطارهای ترانزیت، تین نیوز / کد خبر 249377)

نظرات ثبت شده در رسانه ها مبین باور و انتظار درآمد سالانه 20 میلیارد دلاری با عبور 15 میلیون تن بار از این مسیر می باشد در حالی که با فرض تعرفه 5 سنت برای هر تن کیلومتر و متوسط سیر 2000 کیلومتر، درآمد هر تن ترانزیت عبوری 100 دلار خواهد شد و درآمد هر میلیون تن 100 میلیون دلار و با ترانزیت 10 میلیون تن یک میلیارد دلار درآمد نصیب کشور می شود و برای درآمد 20 میلیارد دلار باید 200 میلیون تن بار در مسافت 2000 کیلومتر (مثلا آستارا تا بندرعباس) جابجا شود که معادل 400 میلیارد تن - کیلومتر است یعنی بیش از 11 برابر کل جابجایی داخلی که علاوه بر ظرفیت خط و شبکه نیازمند تعداد زیادی لکوموتیو کشش بالا و قابل اعتماد می باشد که با بهره وری کنونی لکوموتیو (100 میلیون تن کیلومتر بر هر دستگاه معادل گرم) نیاز به 4000 لکوموتیو گرم و با افزایش بهره وری به متوسط جهانی به 2000 لکوموتیو معادل گرم کاهش می یابد.

با برقی شدن مسیرهای ترانزیت این نیاز به حدود 1000 لکوموتیو برقی کاهش می یابد که این تعداد افزون بر نیاز داخلی است.  

این جابجایی در کشورهای موفق ریلی دنیا تجربه شده و محتمل اما با باورها و الگوهای غلط فعلی کاملا غیرممکن می باشد.

با برآورد درست درآمد ترانزیت پروژه رشت - آستارا که تنها پروژه مورد تاکید رهبر معظم انقلاب در ملاقات با آقای پوتین در 28 تیر 1401 بود و با پیش بینی سایر مقدمات لازم از جمله لکوموتیو، برقی کردن خطوط و ... می توان به نتایج مناسبتری رسید.  

* کارشناس حمل و نقل