◄ قیمت گذاری دستوری؛ مهم ترین دلیل رشد سریع سفرهای حومه ای با قطار
یکی از مهم ترین دلایل رشد سریع سفرهای حومه ای، قیمت گذاری دستوری و بسیار اندک بلیت این سفرهاست به گونه ای که از یک سو باعث رشد تقاضا و از سوی دیگر باعث زیان دهی شرکت های خصوصی مالک قطار شده است.
آمار جابه جایی مسافران ریلی نشان می دهد که در فاصله سال های 1393 تا 1402 بیشترین تعداد مسافر حومه ای در سال 1402 جابه جا شده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از انجمن شرکت های حمل و نقل ریلی و خدمات وابسته، در سال 1402 حدود 30 درصد سفرهای ریلی کشور از نوع حومه ای و در مسافت های کوتاه بوده است که نسبت به میانگین 26 درصدی سال های 1393 تا 1401 افزایش داشته است.
یکی از مهم ترین دلایل رشد سریع سفرهای حومه ای، قیمت گذاری دستوری و بسیار اندک بلیت این سفرهاست به گونه ای که از یک سو باعث رشد تقاضا و از سوی دیگر باعث زیان دهی شرکت های خصوصی مالک قطار شده است.
بعث تاسف است که نویسنده متن فوق چیزی از مفهوم "سرمایه اجتماعی" نشنیده است!!
آنهم وقتی که همه ممالک مترقی دنیا به سمت رایگان کردن حمل و نقل عمومی پیش میروند
...
از جیب شرکت خصوصی میخوای پز بدی؟
خب ارثیه پدریت رو بردار بیار یارانه بده به مسافران.
چرا از جیب سرمایه گذار خصوصی میخوای سرمایه اجتماعی پخش و پلا کنی؟
ضمنا اونی هم که بهت گفته ممالک مترقی دنیا به سمت رایگان کردن حمل و نقل عمومی پیش میرن، سرت کلاه گذاشته. همچین چیزی صحت نداره.
سلام.قیمت گذاری دستوری در ابتدای امر بنفع مصرف کننده نهایی بنظر میرسد و باعث افزایش تقاضا میشود. قیمت گذاری دستوری همچنین به دولت ها این امکان را میدهد که ژست مردم دوستانه بگیرند که ای مردم ما حامی شما هستیم بر علیه گرانفروشان! این در حالی ست که علت گرانی ، تورم دولت ساخته است نه گرانفروشی یک بقال و یا یک شرکت حمل و نقل!
اما :
الف) با توجه به کاهش حاشیه سود ( اختلاف قیمت واقعی و دستوری) ، کیفیت کالا/ خدمات بتدریج اُفت میکند.
ب) با توجه به کاهش حاشیه سود ، رغبت به سرمایه گذاری در آن کاسبی کاهش پیدا میکند و سرمایه گذار جدید به آن بازار وارد نمیشود. لذا عرضه خدمات افزایش پیدا نمیکند و نمیتواند جوابگوبی تقاضای زیاد شونده بازار باشد.
ج) با پیشی گرفتن تقاضا از عرضه، قیمت تحت فشار زیادی قرار میگیرد و قیمت بازار آزاد افزایش پیدا میکند( افزایش فاصله بین قیمت آزاد و دستوری) .این امر وسوسه انتقال آن کالا/ خدمات از سیستم دستوری به بازار آزاد را افزایش میدهد( رواج فساد). وسوسه ای که بگیر و ببند و تعزیرات دولتی امکان مقاومت در برابر آن را ندارد.این مکانیزم تولید کننده واقعی را منکوب و سود سرشار را نصیب دلال ( هر آنکه بتواند کالا را از سیستم دستوری بگیرد و به بازار آزاد منتقل بکند) میکند. قیمت گذاری دستوری بر علیه تولید است و دلال و امضای طلائی خلق میکند. قیمت گذاری دستوری باعث تخریب سمت عرضه میشود.
این مناسبات در مورد همه انواع قیمت گذاری های دستوری اعم از ارز و مرغ و دارو و وام بانکی و همچنین بلیط قطار صادق است.
د) ممکن است با افزایش تقاضا و راکد ماندن عرضه، دولت به واردات اقدام کند که در آن صورت هم تولید کننده واقعی منکوب میشود.
ه) قیمت گذاری دستوری مشوق قاچاق است اگر قیمت آن در کشور همسایه بیشتر باشد که معمولا هست.نمونه بارزش دارو.
خلاصه آنکه : کمبود ناشی از تخریب سمت عرضه ، به گرانی آن کالا / خدمت منجر میشود. لذا قیمت گذاری دستوری در ابتدا شیرین است و با گذشت زمان به ضد خودش تبدیل و خودش عامل تورم میشود.
نمودار که افزایش خاصی نشان نمیدهد و آمار به قبل از دوره کرونا در سال ۹۹ نزدیک هست.
دوما تاثیر افتتاح چند پروژه حومه ای را هم در نظر بگیرید
البته حمل و نقل عمومی در کشورهای فقیر جهان ارزان است ولی رایگان نیست. حمل و نقل عمومی در ایران باید ارزانتر از سایر شقوق باشد تا جاذبه داشته باشد و تمایل شهروند بسوی جابجائی گرانتر خنثی گردد. در هند ریل ارزانتر است. در انگلستان ریل گران است. ولی اینکه ریل با سرمایه گذاری خصوصی ارزان باشد ، برای بخش خصوصی بصرفه نیست. بهینه است قطارهای بین شهری خصوصی نرخ شناور با توجه به سرعت و تقاضا داشته و قطارهای دولتی ارزان تر باشند. رایگان زمانی عقلائی است که اقتصاد کشور سالم بوده و حمل و نقل عمومی سامان یافته باشد. تا آنزمان سالها باید سپری گردد، شاید ۱۵ سال !!!!!